Speech dodenherdenking 4 mei 2025
Geplaatst op woensdag 7 mei 2025
Afgelopen 4 mei opende Burgemeester Oosterveer de herdenking met een toespraak bij het beeld ‘’Bevrijding’’ in het plantsoen aan de Iman van den Boschlaan.
Beschermd door het donker van de ochtend, stonden er plots een groot aantal joden voor de deur, begeleidt door twee mensen van het verzet. Het jongentje van 12 jaar oud stond met zijn ouders voor de voordeur en samen deden ze open. De verzetsmannen waren geschokt en stelden bezorgd de vraag: Is uw zoon wel te vertrouwen?
Deze levensbepalende vraag heeft zich ruim 80 jaar lang afgespeeld in het hoofd van dit jongetje. Een vraag die zijn leven heeft getekend. Dit jongetje, deze man, is op dit moment 93 jaar. En ook nu is hij bezig met deze vraag. Er zijn zo veel oorlogservaringen die levens hebben getekend. Er is zo veel om te herdenken. De helden van toen zijn ook de slager, de bakker, de groenteman en alle inwoners die wisten dat er onderduikers zaten en stil en zwijgend hielpen om deze mensen te beschermen.
Ben ik wel te vertrouwen?
Deze vraag is ook nu zeer relevant. In samenhang met alle ontwikkelingen die zich in deze tijden afspelen. Alleen in een land zonder oorlog, waar
mensenrechten worden nageleefd en waar geen onderdrukking is, kan een samenleving goed functioneren. Daarom vieren we met 80 jaar vrijheid ook dat wij in een democratie leven. Een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen. Dit vraagt om ieders verantwoordelijkheid. Dit vraagt om besef en menselijkheid.
Ik deel graag het verhaal van de familie De Wit, dit keer vanuit het perspectief van het jongetje van 12. Hij woonde samen met zijn familie ruim 80 jaar geleden in het huis waar ik nu woon. Hier ontstond in de oorlog een thuis voor onderduikers. Een huis met een geschiedenis die we nooit mogen vergeten. Een verhaal dat wellicht centraal stond en staat voor alle moedige mensen die meerdere gezinnen een veilige basis boden. Die ‘te vertrouwen waren’.
Ze kozen er toetertijd voor om -met gevaar voor eigen leven- een schuilplaats te bieden. De bakker koos ervoor om de extra broden zonder vragen mee te geven. De slager gaf het vlees. De mensen uit de buurt keken heel bewust niet op of om. En wisten allemaal dat er meer monden te voeden waren.Leendert de Wit en zijn vrouw Leuntje namen een belangrijke beslissing. Zij besloten om onderduikers een plek in hun huis te geven. En naast Leendert deden dat meer mensen. In Aalst-Waalre vonden vele onderduikers een veilig thuis. Realiseert u zich dat Leendert zijn leven riskeerde, om dat van anderen mogelijk te kunnen redden? Iedere dag leefde hij, leefde zijn gezin in onzekerheid.
Zou u dat doen? Wanneer u in zijn schoenen zou staan? Wie was nog te vertrouwen?
Toch ging het mis. In juli 1943, wij leven nu 82 jaar later. Deze dag haalde vader Leendert een Joods meisje op van 4 jaar. Haar naam was Floortje. Ze was kort daarvoor met haar ouders in Barneveld, maar daar werd onderduiken te gevaarlijk. Leendert zette het meisje op zijn fiets. Helaas wachtte hem bij terugkomst een onaangename ontmoeting met de Sicherheitsdienst. Hij en Floortje werden gevangen genomen. Een huiszoeking volgde. Hoewel de zoon de ondergedoken joden nog kon waarschuwen, de doorzoeking in eerste instantie niets opleverde, kwamen er 9 onderduikers tevoorschijn. Vrachtwagens volgden en de onderduikers en het echtpaar De Wit werden meegenomen. 7 van hen werden vermoord in het kamp.
Gelukkig werden lang niet alle Joden die ondergedoken waren gepakt. Er zijn veel verhalen. Dit is één van de verhalen die ik met u deel. Het speelde zich af in onze gemeente. Het gezin dat hier woonde liet zich niet leiden door angst. Ze stelden samen alles in het werk om anderen hoop te geven. Anderen toen door velen werden verraden, vervolgd en vermoord.
Ik spreek nog regelmatig met het jongetje van toen. De zoon van Leendert de Wit. Hij is nu een man van 93 jaar. Hij beseft als geen ander hoe kwetsbaar onze vrijheid is. Hoe zeer het van belang is om anderen te kunnen vertrouwen. Blijf de intense verhalen delen en houd onze vrijheid levendig. Want vrijheid is niet vanzelfsprekend.
Wij vieren onze vrijheid niet alleen, maar samen. Ik heb vertrouwen in ons.
Dankbaar zijn we voor degene die zijn of haar leven opgaf voor onze vrijheid.
Nieuwsarchief
- Bekijk oudere nieuwsberichten in het webarchief. Via de kalender aan de linkerkant kunt u een andere datum bekijken.
- Om RSS-feeds te kunnen lezen, heeft u een RSS-reader nodig. Via een RSS-reader kunt u zich dan abonneren op onze feed. U vindt hier ons nieuwsarchief in RSS.
